SAMİHA AYVERDİ

(1905 – 1993)

Kökleri Anadolu’ya dayanmakla birlikte aslen bir Balkan Türkü olan ama şahsiyetini, tefekkürünü, dilini İstanbul’un zarafet ve nezaket dolu havasıyla kuran Samiha Ayverdi, 1905’te İstanbul’da doğdu. Süleymaniye Kız Numune Mektebi’nde öğrenim gördükten sonra özel gayretiyle öğrenimine devam etti.  İleri seviyedeki Fransızcasıyla Batı medeniyetine vukufunu da artıran yazar; tasavvuf tarih ve kültür tarihi alanlarında donanım elde etti. Çeşitli vakıf ve derneklerin kurulmasına öncülük etmiş ve faaliyetlerine iştirak etmiştir.

Samiha Ayverdi;  İstanbul’u, dini-tasavvufi hayatı, sosyal hareketliliği, yeme-içme, giyim-kuşam zevkleri, davranış biçimleri, üslubu vs. ile kültürel birikimimizin muhassalası olarak görmüştür.

Eseleri çeşitli dillerde yayımlanan ve 22 Mart 1993’te vefat eden Samiha Ayverdi’nin mezarı İstanbul Zeytinburnu’ndaki Merkez Efendi Camii’nin bahçesindedir.

Sanatçının eserinden;

“İstanbul tiryakiliği… Buna insaflı olup da İstanbul hastalığı da desek olur. İptilanın bir derecesi vardır ki artık bize zevk vermek yerine ıstırap verir. Fakat bu öyle bir ıstıraptır ki bedelini hiçbir zevkin dudağında bulamayız.  İstanbul tiryakisi içinde doğup büyüdüğü bu şehrin heyecanı afetine yakalanmış samimimi bir İstanbul divanesidir.”

Dili: Türkçe

Yazarı: Nedim Gürsel
Yayınevi: Doğan Kitap

İlk Baskı Yılı : 2003

Sayfa Sayısı : 248

BOĞAZKESEN ( FATİH’İN ROMANI)

Nedim Gürsel (d. 1951) tarafından yazılan romanda Fatih Sultan Mehmet Han konu edilir. Bununla beraber romanda iki farklı zaman söz konusudur. Fatih Sultan Mehmet Han dönemi ile anlatıcının-yazarın- eseri kaleme aldığı zaman birlikte anlatılır. Paris’te üniversite hocalığı yapan Fatih Haznedar aynı zamanda Fatih Sultan Mehmet Han’ın hayatını anlatan bir roman üzerinde çalışmaktadır. Yaz tatilini İstanbul’da geçirmekte, Fatih’in yaptırdığı Rumelihisarı’nın tam karşısında Anadoluhisarı’nda kiraladığı bir yalıda romana son şeklini vermeye çalışmaktadır. Eşi Paris’e döndükten sonra yalnız kalan yazar, bütün mesaisini romana verir. Yerli ve yabancı kaynaklardan hareketle dönemi ve Fatih Sultan Mehmet’i zihninde canlandırmaya çalışır. Bu amaçla zaman zaman İstanbul gezilerine çıkar. Bununla beraber yazarın Fatih Sultan Mehmet’e yaklaşımı eserine verdiği “Boğazkesen” başlığında gizlidir. Paris’e gitmeden önce romanı bitirmeyi planlayan yazarın bu düşüncesi gerçekleşmez. Bunun nedeni yazarın yaşadığı bir aşk macerasıdır.  Kız arkadaşı Deniz 12 Eylül darbesi nedeniyle yazarın yanında kalmak istediğini söyler. Deniz’i düşünen yazar onu kabul eder ve birlikte yaşamaya başlarlar. Deniz’in yalıda olması yazarı roman çalışmalarından alıkoymuştur. Ondan kurtulmadan romanı bitiremeyeceğini düşünür.

Romandan  bir bölüm;

“Diş dişe göğüs göğse bir mücadele başlamıştı. Mehmet’in amacı savunmayı mümkün olduğunca yarmak geride bekleyen güçlerle son darbeyi indirmekti. Bu arada Haliç tarafından da da saldırı başlamış, gemilerden karaya çıkan askerler uzun merdivenlerini deniz surlarına dayamışlardı bile. Gelgelelim bu saldırılardan da bir sonuç alınamadı. Bir yandan Giustiniani ve komutasındaki Cenevizliler, öte yandan Guaçardi kardeşler ve komutalarındaki Venedikliler çarpışıyor. En az Bizanslılar tarafından kenti savunuyorlardı. İlk saldırı kolu ağır kayıplar verdikten sonra Anadolu askerleri ağır silahlarıyla Ayos  Romanos  Kapısı önündeki surlara karşı yürüyüşe geçti. Hendeği aşarak büyük gedikten iç surlara doğru ilerlemeye başladılar.”

Geçmişi Gururla Bugüne Taşıyan Film “AYLA”

Gerçek hayattan konusunu alan Ayla’nın gerçek başkahramanı Astsubay Süleyman Dilbirliği’ni rahmetle anıyoruz.

Film: Ayla

Yönetmen: Can Ulkay

Yapımcı: Mustafa Uslu

Müzik: Fahir Atakoğlu

Danışman: Elif Dağdeviren

Oyuncular:

 İsmail Hacıoğlu, Kim Seol, Çetin Tekindor, Lee Kyong-Jin, Ali Atay,

Murat Yıldırım, Taner Birsel, Altan Erkekli, Meral Çetinkaya, Damla Sönmez, Büşra Develi, Erkan Petekkaya, Sinem Uslu, Eric Roberts, Cade Carredine, Kim Byoungsoon, Johnny Young, Mehmet Esen, Caner Kurtaran, Burç Kümbetlioğlu, Duygu Yetiş, Ali Barkın, Nilgün Kasapbaşoğlu, Mine Teber, Esra Dermancıoğlu, Toygan Avanoğlu, İlber Gürtunca

Film, 1950'lerde Kore Savaşı'na katılan Türk askerlerinden biri olan Astsubay Süleyman Dilbirliği ile savaşta öldürülmüş ailesinin yanında bulduğu ve Ayla adını verdiği Koreli küçük kızın sevgi ve umutla beslenen gerçek hikâyesinden beyazperdeye taşındı.

Kahramanlarının bir kısmının hala hayatta olduğu 'Ayla' filmi zamansız, mekânsız, dil-din ve ırk tanımadan vicdanın nasıl da gerçek bir sevgiyle insanları buluşturabileceğini ve savaşa rağmen gerçek insanlığın nasıl da birleştirici olabileceğini Türkiye insanının güçlü gönlü ve ruhunu yansıtan bir gözle anlatıyor.

Kore Savaşı sırasında, dünyanın öbür ucunda, anne ve babası ölmüş minik bir çocuğun hem Türkleri hem Güney Korelileri hem de Amerikalıları aynı duygularda, nasıl büyük bir içtenlikle buluşturduğunun hikâyesini perdeye taşıyan Ayla, savaşın acı koşullarında, ismi gibi ay yüzlü Ayla ile ay yıldızlı bir askerin tarihe mal olmuş 65 yıllık hikâyesini anlatıyor.

Yönetmenliğini Can Ulkay’ın yaptığı, yapımcılığını Mustafa Uslu’nun üstlendiği, müziklerine Fahir Atakoğlu’nun imza attığı, danışmanlığını Elif Dağdeviren'in yaptığı Ayla, başta İsmail Hacıoğlu ve Eric Roberts gibi isimlerin olduğu zengin bir kadroya sahip.

Film Hakkında

Asıl amaç, kahraman ve fedakâr Türk askerlerinin Kore’nin özgürlüğüne yaptığı katkıları vurgulamak, zulüm gören halklara yardımcı olduğumuz mesajını vermekse film hedefine ulaşıyor. ‘Ayla’ bu haliyle öncelikle milli bir film, bir kahramanlık öyküsü... Yaşanmış bir hikâyeyi anlatma görevini yerine getirse de kendi sözünü söyleyemiyor. Hikâye, Süleyman Astsubay’ın katı bürokrasiye karşı verdiği ve kaybettiği bir mücadele olarak anlatılsaydı, gerçek babalığın anlamı vurgulansaydı, filmin Oscar’da daha fazla şansı olabilirdi. Kuşkusuz abartısız, sakin ve daha sade bir anlatımla... ‘Ayla’ bu haliyle tümüyle duygulara seslenen, seyircinin gözlerini yaşartacak bir film. En etkili yanıysa, hikâyenin kendisi. Özellikle finaldeki o birkaç saniyelik gerçek kavuşma anı çok çarpıcı...